Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk - CSLK






RSS en Delen

link naar de RSS Feed van de laatste nieuwsberichten meld deze pagina op Twitter meld deze pagina op Facebook

Laudato Si’ als inspirator voor duurzaam onderwijs

Overweging van bisschop coadjutor mgr. J. Hendriks

gepubliceerd: donderdag, 7 november 2019
Laudato Si’ als inspirator voor duurzaam onderwijs

Geen mens is 'zomaar'

Wie in het onder­wijs werk­zaam is
staat in dienst van de vor­ming van jonge mensen.
Het gaat er om de ontplooiing van hun moge­lijk­he­den, het gaat om hun mens-zijn.
Want een kind is geen vat om te vullen met kennis,
maar een mens die ge­roe­pen is
om haar/zijn persoon te ont­wik­ke­len,
met alle talenten en gaven
die daar­mee ver­bon­den zijn
en zijn of haar roe­ping te ont­dek­ken.
Vanuit chris­te­lijk en katho­liek per­spec­tief
zetten we ons daarvoor in
vanuit de over­tui­ging dat geen mens er ‘zomaar’ is
dat mensen niet zon­der bedoeling, zon­der doel en zin op deze aarde zijn
maar een missie hebben.
Met die roe­ping en missie
wordt deze wereld opge­bouwd
en wordt die hope­lijk een beetje mooier en beter.

Zo be­lang­rijk is goed onder­wijs...

Daarom zijn onder­wijs en onder­wijs­vrij­heid
zo be­lang­rijk voor de samen­le­ving:
het gaat om de vor­ming van jonge mensen,
het gaat om mens-zijn
het gaat om de waar­den
die onze samen­le­ving mooi, divers en rijk maken,
het gaat om bewust­zijn van en inzet voor het goede.

De boeren zijn be­lang­rijk voor ons voedsel,
de bouwers zijn dat voor ons onderdak,
het onder­wijs is dat voor het mens-zijn zelf
en voor de waar­den die daar­mee zijn ver­bon­den.
De zorg voor goed onder­wijs
dient dan ook een priori­teit te zijn
in de organi­sa­tie van iedere samen­le­ving
en in de aan­dacht van het poli­tieke bestel,
daarbij na­tuur­lijk res­pec­terend
dat wij een plu­ri­for­me samen­le­ving zijn
en al die ver­schil­lende mensen
- binnen de grote lijnen die wor­den aange­ge­ven
en die voor goed sa­men­le­ven nodig zijn -
recht hebben op hun eigen levens­over­tui­ging
en gefacili­teerd moeten wor­den
om die te kunnen beleven.

Opzien en omzien

Laudato Si’
- en ons onder­wijs doet dat ook -
stelt de mens centraal,
die naar Gods beeld geschapen is
en vanuit Gods bedoeling is ge­roe­pen
om samen te leven met anderen,
een sociaal wezen te zijn,
geen mens die navel staart
en narcis­tisch zich­zelf in het middel­punt plaatst,
maar één die opziet naar Boven
en omziet naar anderen.
We zijn ge­roe­pen om zo goed als God te zijn
die ons mensen deze schep­ping heeft toe­ver­trouwd.

Een mens is meer dan een individu,
hij is een persoon,
met duizend dra­den ver­bon­den met anderen.

“Wij moeten opnieuw beseffen
dat wij elkaar nodig hebben,
dat wij een verant­woor­de­lijk­heid hebben
jegens de ander en de wereld,
dat het de moeite waard is goed en eer­lijk te zijn”,
zegt paus Fran­cis­cus in de En­cy­cliek “Laudato Si’” (n. 229).

Voor ie­der­een!

Inzet voor een duurzame samen­le­ving
vraagt dus dat we ons rea­li­se­ren
dat de schep­ping en deze aarde
niet alleen van ons zijn of van de rijken.
De schep­ping is een gave
en dat cadeau is er voor ie­der­een!
Onze inzet moge zijn
dat die schep­ping inder­daad
een gemeen­schap­pe­lijk huis wordt
voor alle mensen.

We kunnen er niet onder uit
- zegt paus Fran­cis­cus in Laudato Si’ (n. 49) -
dat een ware eco­lo­gische bena­dering
altijd en overal een maat­schap­pe­lijke bena­dering wordt.
De armste mensen hebben vaak
het meest te lij­den van de effecten
van ver­vuiling en ver­slech­te­ring van het klimaat.
De strijd voor duur­zaam­heid en klimaatver­be­te­ring
moet een bewust­zijn met zich mee brengen
van de problemen van de ge­mar­gi­na­li­seer­den,
van de mensen die op de laatste plaats komen.
De armen wor­den vaak vergeten;
dat gebeurt bij het winnen van grond­stof­fen,
bij de inzet van goedkope werk­krachten
in slechte arbeids­om­stan­dig­heden
en dat gebeurt als het terug­drin­gen van het geboorte­cij­fer in arme gebie­den
als oor­zaak van milieu­pro­ble­men wordt aangewezen
en niet het con­sump­tie­ge­drag van de rijken.
Een derde van het voedsel dat wij produceren,
wordt verspild.

De basis van inzet voor duur­zaam­heid
kan niet de bescher­ming van onze wel­vaart
en onze con­sump­tie­be­hoef­ten zijn.

Soli­da­ri­teit

Het gaat - zoals paus Fran­cis­cus zegt -
om de inzet voor ons gemeen­schap­pe­lijk huis
en om de grote waar­den van de katho­lie­ke sociale leer,
die door chris­te­nen over alle ker­ke­lijke grenzen heen
en door vele mensen van goede wil wor­den gedeeld:
het gaat om onze verant­woor­de­lijk­heid
voor het wel­zijn van alle mensen,
het gaat om soli­da­ri­teit,
om inzet opdat alle mensen
in de goe­de­ren van deze wereld kunnen delen,
het gaat om de toe­komst
van de mensen die na ons komen
(niet alleen van onze kin­de­ren en klein­kin­de­ren);
het gaat om respect voor iedere mens,
want wie hij of zij ook is of waar die ook leeft:
we zien in haar of hem een beeld van God!

De kleine stapjes

Niet alleen het grote plaatje is be­lang­rijk:
alle kleine stapjes die mensen zetten
om het milieu te sparen en het klimaat te verbe­te­ren,
dragen bij aan de zorg voor onze planeet
en zij laten de bewustwor­ding groeien,
waardoor de samen­le­ving wordt bevrijd
van op con­sump­tie gerichte onver­schil­lig­heid (vgl. Laudato Si’, n. 232)
zodat er een cultuur van zorg voor klimaat en milieu ont­staat,
en een ach­te­loos omgaan met
en verspillen van grond­stof­fen
hope­lijk tot het verle­den behoort.
We zien gelukkig om ons heen
dat er een mentali­teits­ver­an­de­ring aan het ontstaan is,
niet in de laatste plaats door de aan­dacht
die er binnen het onder­wijs is voor milieu en klimaat.

Een olievlek

Laten we hopen en bid­den
dat dit groeiend klimaat- en milieubewust­zijn,
de zorg voor deze planeet
- ons gemeen­schap­pe­lijk huis -
en voor de mens­heid die dat huis bewoont,
zich als een olievlek
over de samen­le­ving mag verbrei­den.

Die olievlek wél goed voor klimaat en milieu.

Hierna werd voor­ge­le­zen: Lucas 12, 22-27

Het be­zin­nings­mo­ment werd afgesloten met het gebed voor onze aarde uit Laudato Si’